Η μάχη του Αλγερινού λαού ενάντια στη γαλλική αποικιοκρατία- Ο ρόλος των ελλήνων επαναστατών

Από το μακρόχρονο αγώνα των Αλγερινών για ανεξαρτησία από τη Γαλλία, ο οποίος άρχισε σαν σήμερα την 1η Νοεμβρίου 1954, δεν γνωρίζουμε, ίσως, πολλά περισσότερα από την περίφημη μάχη του Αλγερίου, η οποία και αποτέλεσε το αντικείμενο της αριστουργηματικής ταινίας «Η μάχη του Αλγερίου» του 1966.

Κι όμως πρόκειται για μια μάχη η οποία συγκλόνισε τη Γαλλία, δημιουργώντας...
μέχρι και εσωτερικά προβλήματα στη χώρα. Για να μην αναφερθεί κανείς στα προβλήματα που δημιουργήθηκαν στην Αλγερία, με πρώτο τον εμφύλιο μεταξύ του «Μετώπου για την Εθνική Απελευθέρωση» (FLN), το οποίο και ξεκίνησε τον πόλεμο για ανεξαρτησία και των Αλγερινών εκείνων που επιθυμούσαν τη συνέχεια της εξάρτησης από τη Γαλλία. Προβλήματα που θα μπορούσε κανείς να πει, όπως είναι συνήθως ο κανόνας, βασανίζουν τη χώρα έως και σήμερα.

FLN και γαλλικές βιαιότητες
Παρότι, λοιπόν, ήδη από το φθινόπωρο του 1954 το FLN είχε προβάλλει το αίτημα για αποτίναξη του γαλλικού αποικιοκρατικού ζυγού και τη δημιουργία μιας ανεξάρτητης Αλγερίας, η γαλλική κυβέρνηση άργησε να ανταποκριθεί, μη παραδεχόμενη ότι η κατάσταση στην αποικία της είχε φτάσει εκτός ελέγχου. Δυο χρόνια αργότερα, το 1956, περισσότεροι από 400.000 Γάλλοι στρατιώτες είχαν σταλεί στην Αλγερία. Στόχος η καταστολή της επανάστασης τόσο με συμβατικά μέσα, από αέρα και θάλασσα, αλλά και με τη χρήση βομβών τύπου ναπάλμ, τη διείσδυση και ανάπτυξη δεσμών με τον μουσουλμανικό πληθυσμό, την χρήση προπαγάνδας, παραπληροφόρησης και κατασκοπείας. Εν ολίγης με μεθόδους οι οποίες αποκαλούνται σήμερα «covert actions» και είναι ιδιαίτερα επίκαιρες στις μέρες μας... Χαρακτηριστικός ο διάλογος που ακολουθεί από τη «Μάχη του Αλγερίου».
«Δεν θεωρείτε ότι είναι δειλία να κρύβετε μπόμπες στις τσάντες των γυναικών σας και να σκοτώνετε αθώους πολίτες;» ρωτά τον συλληφθέντα Αλγερινό εθνικιστή ένας δημοσιογράφος. «Δεν νομίζετε ότι είναι δειλία να μας σκοτώνετε με ναπάλμ; Δώστε μας τα αεροπλάνα σας και μπορείτε να έχετε τις τσάντες και τις βόμβες μας», απαντά εκείνος.
Η Αλγερία αποτελούσε γαλλική αποικία από το 1830, και παρά την αρχική πρόθεση του να τη διατηρήσει, ο De Gaulle έχει πια συνειδητοποιήσει ότι εποχή των αυτοκρατοριών και των αποικιών έχει φτάσει στο τέλος της.

Προβλήματα και στο εσωτερικό της Γαλλίας
Περισσότερο, δηλαδή, από την θέληση να παραχωρηθεί στο λαό της Αλγερίας αυτό που τόσο επιθυμεί, ο ακριβός και –πλέον- μη δημοφιλής αγώνας της Γαλλίας να καταστείλει τον αλγερινό αγώνα για ανεξαρτησία δημιουργεί προβλήματα στο εσωτερικό της Γαλλίας. Ο De Gaulle αναγκάζεται να υποκύψει. Ο πόλεμος αυτός είχε σημαντικές επιπτώσεις και στο εσωτερικό της Γαλλίας. Ο ολοένα αυξανόμενος αριθμός των θυμάτων κατά τον πόλεμο της Αλγερίας για ανεξαρτησία είχε προκαλέσει ένταση στο εσωτερικό της Γαλλίας και είχε πλήξει σημαντικά την γαλλική οικονομία. Ο γαλλικός λαός είχε χωριστεί σε δυο στρατόπεδα: τους υποστηρικτές της ανεξαρτησίας της αποικίας και αυτούς που επέμεναν ότι η Αλγερία πρέπει να παραμείνει μέρος της γαλλικής επικράτειας.
Σε μια κίνηση απελπισίας, το 1958 ο Πρόεδρος Rene Coty ζήτησε από τον στρατηγό De Gaulle να προχωρήσει σε σχηματισμό νέας κυβέρνησης, 12 χρόνια μετά την αποχώρηση του τελευταίου από την εξουσία. Μετά την ανάληψη των καθηκόντων του στις 2 Ιουνίου, ο De Gaulle προειδοποίησε την Εθνική Συνέλευση ότι η Γαλλία απειλείται με “παράλυση, ακόμα και εμφύλιο πόλεμο.” «Πρόβλημα... δημόσιας τάξης της χώρας» είχε, μάλιστα, αποκαλέσει τότε την Αλγερινή Επανάσταση ο τότε υπουργός Δημόσιας Τάξης και εξαιρετικά δημοφιλής στη χώρα μας, Francois Mitteran.
Ο De Gaulle τους καταλαβαίνει πάντως
Σε επίσκεψη του στην Αλγερία μόλις δυο μέρες αργότερα, ο De Gaulle απηύθυνε έκκληση στον αλγερινό λαό, στοχεύοντας ιδιαίτερα σε συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες, δυσαρεστημένες με τις πρακτικές των προηγουμένων κυβερνήσεων: τους λεγόμενους pied-noir και τον επαγγελματικό στρατό. «Σας καταλαβαίνω», αναφώνησε, για να ακολουθήσει το «Ζήτω η γαλλική Αλγερία.» Αν και απαισιόδοξος για την έκβαση των προσπαθειών του, ο De Gaulle ήλπιζε να αγγίξει τον απλό λαό, μια τρίτη δύναμη ανάμεσα στο FLN και τους ultra. Στον λαό που τον καλωσόρισε ως σωτήρα, υποσχέθηκε ισότητα Μουσουλμάνων και Ευρωπαίων και δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο χορήγησης αμνηστίας για τους αλγερινούς «θαρραλέους μαχητές.»
Στο νέο σύνταγμα το οποίο συντάσσεται στη συνέχεια, οι δυνάμεις του Προέδρου της Γαλλίας είναι εμφανώς αυξημένες: προβλέπεται ακόμα και η ανάληψη πλήρους εξουσίας σε περιόδους κρίσης. Ακολουθεί η προετοιμασία δημοψηφίσματος το οποίο είναι έτοιμο το Σεπτέμβρη του 1958 και υποβάλλεται προς ψήφιση από τους Γάλλους πολίτες ανά τον κόσμο. Πέρα από το θέμα της έγκρισης του νέου συντάγματος, στις γαλλικές αποικίες προβάλλεται η εξής επιλογή: παραμονή στην «Γαλλική Κοινότητα» (La Communaute) ή πλήρης ανεξαρτητοποίηση. Το νέο σύνταγμα εγκρίνεται και, με την εξαίρεση της Γουινέας, όλες οι αποικίες ψηφίζουν την παραμονή τους στην Communaute. Ο De Gaulle είναι ο νέος παντοδύναμος πρόεδρος της χώρας.
Η κατάσταση όμως στο εσωτερικό της Αλγερίας χειροτερεύει και τον επόμενο χρόνο, τον Σεπτέμβρη του 1959, ο De Gaulle προτείνει τα εξής: τέσσερα χρόνια αφότου οι αναταραχές στη χώρα σταματήσουν, οι Αλγερινοί θα πρέπει να επιλέξουν μεταξύ της πλήρους ένωσης με τη Γαλλία, την ένωση μαζί της με την ιδιότητα ανεξάρτητης οντότητας ή την δημιουργία ενός ανεξάρτητου κράτους. Ακολουθεί ακόμα μεγαλύτερη αναταραχή και εμφύλιος σπαραγμός και η Γαλλία αυξάνει την στρατιωτική δύναμή της στη χώρα σε 500.000 στρατιώτες.
Προς μια ανεξάρτητη Αλγερία
Μπροστά στις εξελίξεις αυτές η Γαλλία αλλάζει πολιτική: το φθινόπωρο του 1961 η γαλλική κυβέρνηση ξεκινά μυστικές συνομιλίες με την προσωρινή κυβέρνηση της Αλγερίας (GPRA), με έδρα την Τύνιδα. Τον Μάρτιο του επόμενου έτους αποφασίζεται ανακωχή και ακολουθεί δημοψήφισμα σχετικά με την ανεξαρτησία της Αλγερίας, την οποίο ο γαλλικός λαός αποδέχεται. Χιλιάδες Γάλλων πολιτών εγκαταλείπουν την πρώην αποικία, η οποία την 1η Ιουλίου του 1962, μετά από σχετικό δημοψήφισμα ανάμεσα στον αλγερινό λαό, αποφασίζει την ανεξαρτησία της. Δυο μέρες αργότερα ο De Gaulle αναγνωρίζει και επίσημα την νέα χώρα.

Ο ρόλος των Ελλήνων Τροτσκιστών στην Αλγερίνικη επανάσταση 

Μια σειρά ελλήνων τροτσκιστών στήριξε έμπρακτα την αλγερίνικη επανάσταση.
Πρωτοπόρος ήταν ο ρόλος του Μιχάλη Ράπτη (Πάμπλο) σε αυτόν τον αγώνα.

Υποστηρίζει από την πρώτη στιγμή την επανάσταση στην Αλγερία και οργανώνει ένα διεθνές δίκτυο για τον εφοδιασμό της με όπλα. Μετά την άνοδο του Ντε Γκωλ στην εξουσία, μεταφέρει τη δράση του στο Άμστερνταμ, όπου και συλλαμβάνεται τελικά, δικάζεται και καταδικάζεται για τη δράση του υπέρ των Αλγερίνων. Μετά την απελευθέρωσή του φτάνει στην Αλγερία, που βρίσκει την ανεξαρτησία της και εμπνέει τη δημιουργία επιτροπών αυτοδιαχείρισης, που θα διαχειριστούν τις ιδιοκτησίες που άφησαν πίσω τους οι Γάλλοι. Στο Αλγέρι συναντάται με όλους σχεδόν τους ηγέτες των αντιαποικιακών κινημάτων, ενώ από αυτή την περίοδο χρονολογείται και η σχέση του με τον αρχιεπίσκοπο Μακάριο.
Όταν ένα πραξικόπημα ανατρέπει τον πρώτο πρόεδρο της Αλγερίας Μπεν Μπελά, ο Μιχάλης Ράπτης κρύβεται και στη συνέχεια φεύγει κρυφά από τη χώρα με τη βοήθεια ιδίως του Λαϊκού Μετώπου για την Απελευθέρωση της Αγκόλας. Η ιδέα της αυτοδιαχείρισης, ως έννοιας που προσδίδει συγκεκριμένο νόημα στο σοσιαλισμό και έρχεται σε αντίθεση με τη διαχείριση της κρατικής εξουσίας από ένα και μόνο κόμμα, είναι μια από τις κεντρικές ιδέες της πολιτικής δράσης του Μιχάλη Ράπτη.